Screening naar borstkanker
Wat is borstkanker?
Borstkanker is een kwaadaardig gezwel of tumor in de borst. De kanker ontstaat in de melkkliertjes of melkkanalen en ontwikkelt zich in en rond het weefsel van de borst. Ook mannen kunnen borstkanker krijgen, maar dat komt 100 maal minder voor.
De eerste jaren is de afwijking meestal zo klein dat je er niets van merkt en ook geen klachten hebt. Met een mammografie kan zo’n kleine afwijking wél al worden ontdekt.
Als er toch symptomen zijn, gaat het meestal om een ongewoon knobbeltje in de borst. Voel je een verdikking in je borst of oksel die er eerder niet was? Laat je dan onderzoeken door je (huis)arts.
Er zijn nog enkele andere symptomen die op borstkanker kunnen wijzen:
- Een plaatselijke verdikking van de huid van een borst.
- Een pijnlijke plek in een borst.
- Een zwelling van of pijn in een oksel.
- Een tepel waaruit een waterige of bloederige vloeistof komt.
- Een tepel die sinds kort intrekt.
- Huiduitslag op een borst of rondom een tepel.
- Een deukje of kuiltje in een borst.
- Een huidverkleuring.
Het is belangrijk om je eigen borsten goed te kennen. Zo merk je elke verandering snel op. Neem meteen contact op met je arts als je één of meerdere van de bovenstaande symptomen vaststelt. Zo kan borstkanker in een vroeg stadium worden ontdekt.
Soorten borstkanker
Er worden verschillende soorten borstkankers onderscheiden. Dat gebeurt op basis van de plaats waar het gezwel is ontstaan én op basis van de groei van de kankercellen.
Plaats
- Ductaal: kanker is ontstaan in een melkgang. Dit komt voor in 85% van de gevallen.
- Lobulair: kanker is ontstaan in een melkklier. Dit komt voor in 15% van de gevallen.
Groei
- In situ: de cellen woekeren, maar groeien niet in het omliggende weefsel en zaaien ook niet uit.
- Invasief: de cellen woekeren, groeien in het omliggende weefsel en kunnen uitzaaien.
Soms komen in één borst verschillende soorten tegelijk voor, zoals zowel een ductaal als een lobulair gezwel.
Hormoongevoeligheid
Borstkanker kan hormoongevoelig of hormoonongevoelig zijn. Dat is van belang voor de behandeling.
Naast de hierboven vermelde soorten zijn er ook nog andere, zeldzamere vormen van borstkanker, zoals de ziekte van Paget, de tubulaire borstkanker, de inflammatoire borstkanker en de phyllodes tumor.
Hoe opsoren?
Borstkanker kan worden opgespoord met een screeningsmammografie. Een radioloog of een gespecialiseerde medewerker neemt hierbij van elke borst twee röntgenfoto’s.
Om de foto’s te nemen, wordt elke borst apart op een plaat gelegd. Om goede foto’s te kunnen maken, wordt de borst enkele seconden tussen twee platen samengedrukt. Dat kan onaangenaam of zelfs pijnlijk zijn. Het is echter nodig om met zo weinig mogelijk straling toch scherpe röntgenfoto’s te maken.
Lees hier meer over het verloop van het onderzoek.
Als bij de beoordeling van de foto’s een afwijking wordt vastgesteld, is bijkomend onderzoek vereist.